Anayasa Mahkemesi tarafından Türk Ceza Kanununun 75. Maddesinin 6. Fıkrasında yer alan hakaret suçuna ilişkin hüküm iptal edildi. Peki bu iptal kararı ile neler değişti?
Öncelikle Türk Ceza Kanununda ön ödeme adlı bir tür alternatif yaptırım yöntemi bulunmaktadır. Ön ödeme sayesinde üst sınırı 6 ay hapis cezasını aşmayan ve kanunda belirtilen bazı suçlar nedeniyle hapis cezası veya adli para cezasına hükmedilmez. Bunun yerine Cumhuriyet Savcısı tarafından kanunda belirtilen usullere göre belirlenen bir tutarın ödenmesi ile kovuşturmaya yer olmadığı (takipsizlik) kararı veya kamu davası açılmış ise düşme kararı verilir. Ön ödeme yoluyla infaz edilen cezalar yalnızca kişinin hakkında başlatılan yeni bir soruşturma veya kovuşturma (ceza davası) açıldığı takdirde soruşturma/ kovuşturmayı yürüten hakim tarafından görülebilir. Yani, diğer kurum ve kuruluşlara verilecek olan adli sicil kayıtlarında görünmez.
Hakaret suçuna yönelik değişiklik nedir?
Anayasa mahkemesinin iptal kararı öncesinde hakaret suçunun (TCK m.125) yalnızca belirli fıkralarındaki suç tipleri ön ödeme kapsamında iken, iptal kararı sonrasında ön ödeme kapsamı genişletilmiştir. Maddenin kamu görevlisinin yürüttüğü görevinden dolayı kendisine karşı işlenen hakaret suçu bakımından ön ödeme hükümleri uygulanmayacak olup, geri kalan fıkralar için uygulanabilecektir.
Hakaret Madde 125-
(1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir. (01.03.2025 tarihinde ön ödemeye tabi olacak)
(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur. (Ön ödemeye tabi.)
(3) Hakaret suçunun;
a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı, (Ön ödemeye tabi.)
c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, (Ön ödemeye tabi.)
İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
(4) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır. (Ön ödemeye tabi.)
(5) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.
Söz konusu kanun değişikliği ise 01.03.2026 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Bu noktada dikkat etmeniz gereken unsur ise 01.03.2026 tarihinden önce hakaret suçunun ön ödemeye tabi olmayan maddesi nedeniyle hakkında soruşturma/ kovuşturma başlatılan ancak 01.03.2026 tarihinden sonra henüz yargılaması sonuçlanmayan kişilerin hangi düzenlemeye tabi olacağıdır.
Bu konuda da düzenleme yapılmış olup, yeni düzenlemeye göre eğer sonradan ön ödemeye dahil edilen hakaret suçundan (TCK m.125/1) yargılama devam ediyorsa da ön ödeme hükümleri uygulanabilecektir. Yani, 01.03.2026 tarihine kadar ön ödeme kapsamında kalmasa dahi bu tarihten sonra soruşturma ve kovuşturma aşamasında ön ödeme hükümleri uygulanacaktır.
Not: Burada paylaşılan bilgiler genel bilgiler olup bu konuda detaylı bilgi için mutlaka bir avukata danışmanızı öneririz….